Uzunluğu 228 km’dir. Farklı doğrultularda akan, farklı yerinden oynama çizgilerine (dislokasyon hattı) uymuş olan, farklı adlardaki akarsuların birleşmesiyle oluşur. Kolları gibi kendisi de çeşitli kesimlerde farklı adlarla anılır. Akarsuyun tümüne verilen Filyos adı, genellikle denize yakın kesimleri için kullanılır. En önemli kolu Soğanlı Çayı, Köroğlu Dağlarından ve Dörtdivan ile Gerede yörelerinden gelen akarsuların birleşmesiyle oluşur. Güneybatı-kuzeydoğu doğrultusundaki akarsu, çığırının ilk bölümlerinde Gerede Çayı adıyla bilinir. İsmetpaşa’ya yaklaştığında Uluçay adıyla da bilinir. İsmetpaşa tren istasyonu yakınlarında, ters yönden gelen ve Kuzey Anadolu Kırık Kuşağının bir bölümünde akan Çerkeş Suyuyla birleşerek, düzgün bir çizgi boyunca batı, güney-batı, doğu, kuzeydoğu doğrultusunda akar. Çerkeş Suyuyla birleştikten sonra Soğanlı Çayı adını alır. Daha sonra güneyinde yer alan ve Mezozoyik (İkinci) Zamanda (y. 225-65 milyon yıl önce) oluşmuş dayanıklı kütleyle kuzeyinde bulunan Neojen Bölümden (y. 26-2.5 milyon yıl önce) kalma dayanıksız araziyi ayıran kırık hattı boyunca , yalçın bir boğaz görünümündeki vadide akar. Boyalı yakınlarında kuzeye doğru bir yay çizerek kuzeybatıya yönelir. Bu kesimde Melan Çayı adıyla da bilinen akarsu, Çankırı-Kastamonu il sınırının bir bölümünü çizer. Karabük kentindeki Kayabaşı Köprüsü’nün önünde Ilgaz Dağından çıkan ve doğudan gelen Araç Çayıyla birleşir. Vadisi, Irmak-Zonguldak demiryolu tarafından başlayarak izlenebilen akarsu, bu kesimde Yenice Irmağı adıyla bilinir. Bu ad, Yenice kasabasından kaynaklanır. Demiryolu hattı üzerindeki Tefen (bugünkü Gökçebey) İstasyonu yakınlarında güneybatıdan gelen Devrek Çayıyla birleşen akarsu (su çatı), güney-kuzey doğrultusunda yemyeşil bir alanda akmaya başlar. Filyos Çayı, Hisarönü (eskiden Filyos) bucak merkezinin hemen doğusundaki Filyosağzı’nda Karadeniz’e boşalır.

Genellikle ormanlık ve yağışı yeterli yörelerden geçen Filyos Çayının rejimi oldukça düzenlidir. Suları kış ve ilkbahar aylarında artıp yaz sonuna doğru azalır.

FİLYOS ÇAYI VADİSİ:

Filyos Çayı’nca açılan vadinin tabanı kum ve kil tabakalarıyla kaplıdır. Akarsu bu geniş vadi içinde menderesler çizerek akar. Geniş alüvyal tabanlı vadinin kuzey yamaçları çok diktir. Yamaçlarda sel yarıntıları göze çarpar. Filyos Çayı, çoğu yerde kuzey yamaçlara yakın akar. Vadinin güney yamaçları ise pek dik değildir. Filyos Çayı Vadisi’nin en geniş bölümü Çaycuma ve çevresindeki düzlüktür.

HİSARÖNÜ (FİLYOS)

“Filyos” sözcüğü kurucu Filibüs’ten alınmıştır.Filyos’un tarihi M.Ö. 1500 yıllarına kadar uzanmaktadır . Bu tarihte Gasgaslar’ın buralara geldiklei sanılmaktadır.Gasgaslar daha çok Kızılırmak kıvrımı içerisinde yerleştiler. Batı Karadeniz kıyılarına yerleşen Torların buralara geldikleri ve Kokonilerle Henetlerin de Filyos’a yerleştikleri bilinir.İranlıların istilasında Ereğli,Filyos,Amasra ve Kurcaşile gibi bölgelerde bağımsız birer şehir devletleri(Siteler) kurdukları görülür. Bundan sonra Filyos ve çevresinde Frigyalılar yerleştiler. İran Kralı Kros’un Lidya Krallığı’na son vermesi ile Filyos bölgeside İran’a daha sonra da Yunanlılara bağlandı .Büyük İskender zamanındada Paflagonya’ya bağlandı.Rmalılar’la, Büyük Roma İmparatorluğu’nun ikiye ayrımasıyla Bizans İmparatorluğu’na Genevizliler’e Selçuklulara ve 1459 – 1460 yıllarında da Fatih Sultan Mehmet tarafından Osmanlılar’a bağlandı. Tarihi eserlerin birçoğu roma,Bizans ve cenevzililer’e aittir.hisarönü’nde büyük bir mağara ve denize doğru uzanmış kale,bunlardan başka çeşitli tarihi kalıntı izleri vardır. Tarihi Truva Savaşı için vahşi katırların Filyos’tan henetler tarafından getirildiğini Homeros yazar. Kara,deniz ve demir yollarının birleştiği noktada kurulmuş olan Çaycuma ilçe merkezine 24 kilometre uzaklıktaki Hisarönü ‘ nün nüfusu 5776 dır.